Ayaz Salayevin çıxışı sübut elədi ki, təhlükə realdır
Dünən, 14:02
Kinorejissor Ayaz Salayevin dilimizlə bağlı fikirləri ciddi müzakirələrə səbəb olub. "Baku TV"-nin efirində “Rus dili Azərbaycan dili üçün təhlükəli deyil. Lakin türk dili təhlükəlidir”- deyən kinorejissor ictimaiyyətin tənqidinə tuş gəlib. Sözügedən məsələ ilə bağlı fikirlərini “Sherg.az”la bölüşən Şair Aqşin Yenisey bildirib ki, “Rus dili" kərənayını çalan adamların çoxu yaşı 60-ı ötənlərdir:
“Həyatda qazandıqları hər şeyə görə bu dilə borcludurlar. Bu dildə Azərbaycanın nələr itirdiyi onları maraqlandırmır. Başadüşüləndir. Çünki bu dil azərbaycanlılara elə buna görə öyrədilib; şəxsi mənafeyini təmin etsin, milli mənafeyini unutsun.
Azərbaycan dilinin məişət dili səviyyəsində, folklorik məzmunda ilişib qalmasının səbəbi rus dilinə yaradılan ideoloji şəraitdir.
Ağır çəkili ziyalımız deyir ki, rus dili olmasaydı, mən adam olmayacaqdım. Anlamır ki, rus dili onu millət ola bilməsin deyə adam edib. Belə çıxır ki, ana dilimizdə adam olmaq mümkün deyil. Ona görə mümkün deyil ki, ana dilinin vətəndaş qarşısında daşımalı olduğu bütün intellektual öhdəliklər düşünülmüş şəkildə rus dilinin üzərinə qoyulub. Eyni intellektual öhdəliklər erməni dilinin də üzərinə qoyulub bizə təqdim olunsaydı, o ziyalı indi onu adam etdiyinə görə erməni diliylə qürur duyacaqdı”.
Şair hesab edir ki, nə qədər ki, Azərbaycanda rusdilli məktəblər olacaq, Azərbaycan dili zənginləşməyəcək. Ölü olmasa da, ölüvay bir dil olaraq qalacaq. Çünki millət yox, adam olmaq istəyənlər rus dilinin yaratdığı milli tənbəllikdən faydalanacaqlar. Eynən cəmiyyət qurmaq zəhmətinə qatlanmaqdansa, hazır qurulmuş cəmiyyətlərə köçüb faydalanmaq istəyənlərimiz kimi.
Ayaz Salayevin məlum çıxışını təəssüf hissi ilə izlədiyini vurğulayan siyasi şərhçi Azər Həsrət “Sherg.az”a açıqlamasında deyib ki, rusdillilərin türk dili fobiyası imperiya təfəkkürünün bariz nümunəsidir:
“Bir sənət adamı kimi ona böyük hörmətim var idi. Həqiqətən də, öz sahəsinin peşəkarıdır. Onun öz sahəsində apardığı maarifləndirmə işlərini də yüksək qiymətləndirirəm, lakin sözügedən efirdə türk dilini rus dilindən daha təhlükəli hesab etməsi ziyalı mövqeyi deyil. Hörmətli Xalq şairimiz Sabir Rüstəmxanlı elə efirdə Ayaz Salayevə uyğun cavab verdi. Onun sərgilədiyi bu mövqe özünü rus təfəkkürünə təslim etməsinin bariz nümunəsidir. Ayaz Salayevin bu çıxışı bir daha sübut elədi ki, bizim dəfələrlə həyəcan təbili çaldığımız, haqqında danışdığımız təhlükə realdır. Rusdilli məktəblərdə oxuyan insanlar özləri də bilmədən rus düşüncəsinin, rus təfəkkürünün təsiri altına düşürlər. Bir neçə il əvvəl Akademiyada çalışan alimlərimizdən biri sosial media hesabında rus dilində bir status yazıb, türk dilinin Azərbaycan dilini bərbad günə qoyması ilə bağlı həyəcan təbili çalmışdı. İddia etmişdi ki, Türkiyə türkcəsi Azərbaycan türkcəsinə zərər verir. Rus dilində təhsil alıb, rus mədəniyyətinin təsiri altına düşən bu cür insanlar sonra da çıxıb ictimai rəydə türk dilinin təhlükəli olduğundan danışırlar. Ayaz Salayevin misal gətirdiyi “kasaba” sözünün heç türk dilinə aidiyyəti yoxdur. Bu, ərəb sözüdür. Daha sonra kinorejissor fəxrlə xatırlatma edir ki, 90-cı ildə qızını məktəbə qoyanda direktor ona rus bölməsini tövsiyə edib ki, Azərbaycan bölməsində dərs deyən müəllimlər savadlı deyil. Bu misal birmənalı olaraq ölkədə rus təhsilinin təbliğatına hesablanıb. Rusdilli şagirdlər necə savadlı olur ki, illərdir qəbul imtahanlarında maksimum nəticə toplayan uşaqların hamısı Azərbaycan bölməsini bitirənlərdir. Müstəqil Azərbaycan Respublikasında yaşayan, rusdilli bölmələrdə oxuyan uşaqların hamısı “şikəst” olur. Böyük əksəriyyəti ana dilimizi mənimsəyə bilmirlər. Dil öyrənmək üçün kurslar var, proqramlar var. Bunun üçün uşaqları rus bölməsinə qoyub ana dilindən, milli tariximizdən, mədəniyyətimizdən, milli kimliyindən məhrum etmək lazım deyil”.
Geri qayıt