Kürdəmirdə fermerlər dərdlərini KİMƏ DESİNLƏR... - NARAZILIQ VAR...
Tarix: 21-03-2024, 09:14 | Çap et
Ölkədə suvarma sistemləri və su çatışmazlığı ilə bağlı uzun illərdir ki, problemlər yaşanır. Xüsusən də, yaz və yay aylarında Aran zonasındakı sakinlər bu problemlə qarşılaşırlar. Kürdəmirli fermer Allahverən Allahverənov Meydan TV-yə deyib ki, su çatışmazlığından bostan və tərəvəz əkinini ləğv ediblər.
15 hektar əkin sahəsi olan vətəndaş deyir ki, ilbəil artan quraqlıq ərazinin azalmasına səbəb olur:
“Məcburuq ki, azaldaq. Son beş ildə su çatışmazlığından bostan və tərəvəz əkinini ləğv etmişik. Əziyyət çəkib hektarla əkirdik, yazda, yayda su tapmırdıq ki, suvaraq. Saralıb yanırdı, torpaq çat olurdu. İndi ildə az suvarılan əkinlərə üstünlük veririk. Taxıl əkini ildə iki dəfə ilə dözür, bostan ən azı 3-4 dəfə, soğan 15-20 dəfə suvarılmalıdır”.
“Suvarma çətin olduğu üçün itkini də hiss etmirik”
Fermer deyir ki, kəndlərdəki mövcud beton kanallar istifadəsiz qaldığından və təmirsizlikdən dağılıb. Bunun əvəzinə salınan torpaq kanallar və nəzarətsiz suvarma illərdir ki, su itkisinə səbəb olur.
Onun sözlərinə görə, əvvəllər iri kəndlərdə 10-15 min hektarlıq əkin sahələri artıq yarıya enib. Torpaqlarda şoranlaşma isə 20-25 faiz artıb.
Müasir suvarma sistemlərindən istifadə isə nəinki kəndli, fermerlər üçün belə əlçatmazdır:
“Suvaranda insanlar səhlənkarlığa və tərəfkeşliyə yol verirlər. Öncə rayondakı iri şirkətlər suyu öz sahələrinə verir, sonra kəndlərdə növbəlilik yaranır. Bizim kənddə su varmı ki, itkiyə getsin? Suvarma çətin olduğu üçün itkini də hiss etmirik. Beton kanalları illərdir təmir etməyib su idarələri deyə gözdən kənarda qalıb. Ötən il 25-30 sentner məhsul gözlədiyim halda normal suvarma getmədiyi üçün 15 sentner götürdüm. “Pivot layihə” məqsədilə nazirlik bizi yığıb yarmarkaya topladı. Məlum oldu ki, 50-100 hektarda nəzərdə tutulan “Pivot” sistemə 70-80 min manat hətta, daha çox məbləğdə pul lazımdır. Şərtlərə biz fermerlərə yaxın düşə bilmərik, o ki, qalsın kəndlilər. 60-70 min güzəştli kredit götür, icra et deyirlər. Ancaq o pulu işlərlə təsərrüfatdan qazana bilmirik. Gərək 20 il onlara işləyim ki, krediti ödəyim”.
“Quru məsləhətlə müasir suvarma sistemi qurulmur”
Kürdəmir sakini Elxan Usubov da 4 hektar taxıl və yonca əkib. O da bahalığa görə kəndlilərin həyətyanı sahələrdə əkini artırdığını, ancaq günlərlə su üstündə mübarizə apardıqlarını deyir:
“Bizim Sovla və Söyüdlər kəndində 872 hektar pay torpağında əkin var. Quraq hava şəraitinə arada yağan yağıntı kömək etməz, suvarma qaçılmazdır. Vaxtında da suvarma olmayanda hektarına 10-15 % məhsuldarlıq aşağı düşür. Kəndin bir hissəsi suvaranda, digər hissəsi aydan çox gözləməli olur. Bu da kütləvi suvarma dövründə əkinə mənfi təsir göstərir. Kəndə su Kür çayından motorla vurulub torpaq kanallar vasitəsilə gətirilir. Suvun səviyyəsi aşağı düşməsi ilə kəndlərə su gəlişi kəsilir. Ötən il buna görə ay yarım su tapmadıq. Bizdə üçüncü kateqoriya torpaqdır, suvarılması vaxtında getməlidir. Nazirlik səviyyəsində gəlib təbliğat aparırlar, ancaq vəsait olmayandan sonra quru məsləhət ilə müasir suvarma sistemi qurulmur. Dörd hektar əkinim var, hektarına 220 manat subsidiya alıram ki, onun da 25 faizi nəğd olur, qalanı gübrəyə gedir. Ondansa 70-ci illərdə çəkilən beton kanallar bərpa olunsun və su israfına yol verilməsin, suvarma vaxtı da nəzarət edilsin”.
“Niyə vaxtında təmir etmədilər, məhv olub qaldılar? Müasir suvarma sistemlərindən iri şirkətlər istifadə edir ki, 50-100-500 hektarları əhatə edirlər. Dövlətin imkanları və güzəştləri də onlar üçündür. Ötən il 10 ton arpa, buğda götürdüm, ancaq toxumu bir manatdan aldım, satanda 30-35 qəpik oldu. Biçin əkini ödəmir, o ki qaldı suvarma sistemi olsun”, – deyə əkinçi vurğulayır.
Yeri gəlmişkən, bu problem təkcə Kürdəmirdə deyil, digər rayonlarda da su çatışmazlığı sindromu yaşanır.
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin verdiyi məlumata görə, ölkə üzrə mövcud 4.78 mln hektar kənd təsərrüfatı təyinatlı torpaq sahəsinin yalnız 1.48 milyon hektar sahəsi suvarılır.
Mövcud 1.88 mln əkin sahəsindən isə ancaq 1.15 mln hektarında suvarma həyata keçirilir. İldən ilə isə suvarmada itki göstəricisi artır.
Azərbaycan Dövlət Su Ehtiyatları Agentliyi ötən il üçün bu itkinin 50 faizdən çox olduğunu bildirib.
Ölkədə su resursu 32 milyard kub metrdən 25 milyard kub metrə düşüb.
Bunun da 70 faizi transsərhəd çayların, 30 faizi daxili suların hesabına formalaşır. Son illər yağıntıların az olması, illik orta temperaturun yüksəlməsi, mövcud suvarmada itkilər su ehtiyatını azaldır, quraqlığı daha da artırır.
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • “Əmək Müfəttişliyində yarıtmaz xidmət...” - NAZIRIN NƏZƏRİNƏ...
Bu gün, 01:23 |
|
|
|
| • Qarabağdakı bandanın keçmiş liderlərini nə gözləyir? - İNCƏLƏMƏ
Bu gün, 01:00 |
|
|
|
| • Avropa Kiyevlə bağlı çıxış yolu axtarışında - Amerikasız olmaz
Bu gün, 00:56 |
|
|
|
| • Cəmiyyət yenicə şoka düşməyə başlamışdı, Nəzrin də öldü...
Dünən, 19:39 |
|
|
|
| • Tramp Paşinyana "qapıları" qapadır: - Ermənistan sahibsiz "geopolitik tullantı"ya çevrilir
Dünən, 19:17 |
|
|
|
| • Qrenobl meri Makronu referendum keçirməyə çağırıb
Dünən, 19:14 |
|
|
|
| • Xəlil Göyüşovun şirkəti Ağdamda 30 milyon manata hansı işləri görəcək? - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 18:59 |
|
|
|
| • “Evim” uşaq bağçası ilə bağlı daha bir SENSASİYA: Müdir 7 işçinin adına KREDİT götürüb - FOTO
Dünən, 18:55 |
|
|
|
| • Kəşfiyyat məlumatları aşkara çıxdı – Putin bu halda Kiyevə bayraq sancacaq…
Dünən, 18:36 |
|
|
|
| • Məhkəmə İrana casusluq edən gəmi kapitanı ilə bağlı qərarı elan edib
Dünən, 18:32 |
|
|
|
| • Ermənistan bu il Rusiya və İrana qarşı sanksiyalara görə iqtisadi risklərlə üzləşəcək
Dünən, 18:10 |
|
|
|
| • “Turan Bank”a sığorta agenti fəaliyyəti üçün lisenziya verilib
Dünən, 18:07 |
|
|
|
| • Ali Məhkəmədə təmizlik işləri bu şirkətə - HƏVALƏ EDİLDİ
Dünən, 18:01 |
|
|
|
| • Universitet vergilərini vaxtında ödəməyib
Dünən, 17:58 |
|
|
|
| • Azərbaycalılarla deputat arasında İNSİDENT: atəş açıldı - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:55 |
|
|
|
| • Abşeronda polis hüquqpozmalara qarşı növbəti əməliyyat-profilaktik tədbirlər keçirib - VİDEO
Dünən, 17:53 |
|
|
|
| • Mərasim evlərində ölünü "dirildən" qiymətlər - 4000 manata menyu
Dünən, 17:49 |
|
|
|
| • “Meridian”ı təmir edən şəxs pulunu ala bilmədi, başına iş gəldi - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 17:44 |
|
|
|
| • Məscidi təmizləyən azyaşlıya əxlaqsızlıq edən molla HƏBS OLUNDU - VİDEO
Dünən, 17:41 |
|
|
|
| • Əməkdar artist oğlunun ölüm səbəbini açıqladı – “Bir anın içində canını tapşırdı”
Dünən, 17:32 |
|
|
|
| • Bakıda məzar yeri biznesi: Ölülərə hörmətsizlik etməyin -İlahiyyatçıdan ETİRAZ
Dünən, 17:29 |
|
|
|
| • “İCRA BAŞÇISI MƏNİ TƏHQİR ETDİ...” - Kəlbəcər sakini HARAY ÇƏKDİ
Dünən, 17:23 |
|
|
|
| • Sülh sazişinin maddələrinin əksəriyyəti razılaşdırılıb – Simonyan
Dünən, 17:11 |
|
|
|
| • Bakıda məkəb direktoru valideyni təhqir edib? – ŞOK İDDİA + SƏS YAZISI
Dünən, 17:01 |
|
|
|
| • Masaj salonlarında işləyən qadınları şantaj edən KİŞİYƏ CƏZA VERİLDİ
Dünən, 16:46 |
|
|
|
| • “Sənə lazımıdır ki, oğlun Gömrüyə düzəlsin, vəssalam” - Dələduzluq işi
Dünən, 16:38 |
|
|
|
| • Bayden heç unudularmı?.. - ŞƏRH
Dünən, 16:36 |
|
|
|
| • Narkotik satışında ittiham edilən "TikTok"erə hökm oxunub
Dünən, 16:34 |
|
|
|
| • "Bu ölkədə `AZƏRİQAZ`ı durduracaq bir kimsə varmı?" - vətəndaş ÇARƏSİZ DURUMDA
Dünən, 16:30 |
|
|
|
| • "Vasif Talıbov güldü və qolumdan tutub dedi ki..." - MÜSAHİBƏ
Dünən, 16:18 |
|
|
|
| • Fransada keçmiş baş nazirlərin və prezidentlərin imtiyazları ləğv edilib
Dünən, 16:16 |
|
|
|
| • Sosial şəbəkələrdə tanınmış şəxslərə qarşı kiberdələduzluq edənləri polis saxlayıb - VİDEO
Dünən, 16:13 |
|
|
|
| • Saxta həkimləri tanımaq üçün ən asan yol... - Səhiyyə Nazirliyi açıqladı
Dünən, 16:11 |
|
|
|
| • Böyük ehtimalla parlament Aİ-yə üzvlük prosesinin başlanmasına dair qanun layihəsini qəbul edəcək - Paşinyan
Dünən, 16:08 |
|
|
|
| • YAP-ın veteranları toplaşdı: Ramiz Mehdiyev dəvət edilmədi - FOTO
Dünən, 16:06 |
|
|
|
| • Kreml Trampın hədəsinə cavab verib
Dünən, 16:03 |
|
|
|
| • Tehran-Bakı əməkdaşlığı Müvəhhedianı hiddətləndirdi - İran mediası
Dünən, 16:01 |
|
|
|
| • Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı vacib nüans – Uzaq mərkəzlər tərəfindən…
Dünən, 16:00 |
|
|
|
| • Hikmət Mirzəyevə yeni müavin təyin olunub - ƏMR
Dünən, 15:57 |
|
|
|
| • İmişli olayı: güdükdə duranlar kimdir? - AXI NİYƏ?..
Dünən, 15:38 |
|
|
|
| • Azərbaycan Quru Qoşunları komandanının müavini Pakistanın nümayəndə heyəti ilə görüşüb
Dünən, 15:33 |
|
|
|
| • “Vaşinqtonu maraqlarımızla hesablaşmağa vadar etməliyik” - Başqa yolu yoxdur...
Dünən, 15:32 |
|
|
|
| • Azərbaycanda heç bir sahədə qadınlar kişilərdən yüksək maaş almır - RƏSMİ
Dünən, 15:28 |
|
|
|
| • “Bütün ölkələr Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyıb” - Armen Qriqoryan
Dünən, 15:27 |
|
|
|
| • Nazir xanım generalın ən yaxın adamını işdən çıxardı - ƏMR
Dünən, 15:22 |
|
|
|
| • Salyanda meyxanaçı iki bacını evinə çağırdı, sonra onlardan biri ilə... - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 15:20 |
|
|
|
| • Samir Şərifova yeni vəzifə həvalə edilib - QƏRAR
Dünən, 15:18 |
|
|
|
| • Qəbələdə zibilliyə çevrilən yol kənarı: - bələdiyyə və AAYDA məsuliyyəti bölə bilmir
Dünən, 14:42 |
|
|
|
| • İran Azərbaycana "sevgisində" səmimi olmalıdır - ŞƏRH
Dünən, 14:00 |
|
|
|
| • “Arash Medical Company” ölkədən külli miqdarda pul çıxarıb? - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 13:58 |
|
|
|
|
