Beyləqanda BEYNİ QANA DÖNƏN DYP... - BU NƏDİ BELƏ?
Tarix: 23-06-2023, 15:18 | Çap et
XIX əsrdə iqtisad elmində “liberailzmin atası” kimi tanınan Adam Smit “Xalqların sərvəti” əsərində yazırdı: “Təsərrüfat fəaliyyəti azadlığının əsasını yaxşı qanunlar, yüngül vergilər və sülh təşkil edir.”
Dövlət büdcəsinin gəlir mənbəyinin neçə faizinin cərimə və ya maliyyə sanksiyalarından formalaşdırılması proqnozlaşdırıla bilməz. Çünki, bu proqnoza gələn situativ hal deyil. Biz hansı gün öləcəyimizi və hansı tarixdə xəstələnəcəyimizi öncədən deyə bilərik? Maliyyə cərimələri də belədir. İldə neçə nəfərin və hansı məbləğdə cərimələnməsi sadəcə dövlət büdcəsinin gəlir mənbəyinə əlavə tövhə sayıla bilər. Çünki, cərimələr fiskal hədəf ola bilməz!
Bizim fiskal qurumlar sadəcə yüksək cərimə limiti müəyyənləşdirib, o hədəfə əlçatanlığı təmin etmək üçün məbləğ toplamaq kimi “ymurtadan yun qırxmaq” siyasəti həyata keçirirlər. Sadəcə hüquqpozma halları hansısa səbəbdən artarsa, və büdcəyə gözləndiyindən artıq vəsait olarsa, onu sonradan xərc istiqamətinə yönəltmək olar. Azərbaycan hökuməti cərimə hədəfi və limiti müəyyənləşdirib ona canatımı motivasiya edir. Bu isə səbəb-nəticə uyğunsuzluğudur.
Cərimə olunmanın hüququ fəlsəfəsi budur: insan hüquqpozmaya görə cərimə ödəməklə hüququzidd davranışlarını islah edir. Bu cərimə ödənməsi gəlir mənbəyi olduğu üçün edilmir, həm də (!) gəlir mənbəyi olduğu üçün edilir. Demək, əsas hüquqi məqsəd insanın artıq pul ödəməklə öz davranışlarını hüquqi ölçüyə uyğunlaşdırılmasıdır.
Digər tərəfdən isə… Cərimələrdə dövlət qurumları və ya müfəttişlər niyə bu qədər maraqlı olsun ki? Sadə səbəbi var: cərimə protokolu tərtib edən müfəttiş (vergi, gömrük, polis) bununla əməkhaqqına əlavə ödəniş imkanı əldə edir. Belə ki, Büdcədənkənar İnkişaf Fondları təsnifatına daxil olan qurumlarda (Vergilər Nazirliyi, Gömrük Komitəsi, DİN) müfəttişlər cəlb olunan cərimələrin 20% həcmində aylıq vəzifə maaşlarına əlavə olunur. Ona görə də cərimə olunanların sayı və onların ödədikləri məbləğin həcmi ildən-ilə, ayda-aya artır.
Bu günlərdə Baş Dövlət Yol Polisi İdarəsinin (BDYPİ) yol patrul xidməti alayının tağımının əməkdaşları Saatlı, İmişli, Beyləqan rayonlarında yerli polis şöbələrinin yol polisi bölmələri ilə birlikdə reydlər keçirirlər. Yol hərəkəti qaydalarını pozan, avtomobilin konstruksiyasına dəyişikliklər edən, təhlükəsizlik kəmərindən istifadə etməyən, sürücülük vəsiqəsi olmadan maşını idarə edən, avtomobilin üzərində olan cərimələri ödəməyən sürücülər təyin olunaraq məsuliyyətə cəlb edilir. Reydlər zamanı ümumilikdə yüzlərlə avtomobil saxlanılır.
Bu barədə Beyləqan rayonundan redaksiyamıza daxil olmuş məlumatda qeyd olunur ki, 99 YP 054 dövlət nömrə nişanlı ekipajda əyləşən, “general müavini” deyilən Saqin adlı polis polkovnik-leytenantı və əvvəli 700-cü rəqəmlərlə qurtaran DYP ekipləri xüsusi canfəşanlığı və qəddarlığı ilə fərqlənir. Vurğulanır ki, həm Birinci Qarabağ, həm də Vətən müharibələri dövründə Beyləqan bufer rayonu olduğu üçün bölgədə şəhid, qazi və müharibə iştirakçısı bir çox başqa rayonlara nisbətən çox olub. O üzdən post-müharibə dövründə də hərəkət iştirakçıları, sürücülər arasında müvafiq olaraq şəhid ailələrinin üzvləri, qazilər və onların yaxınları, veteranlar az deyillər. Yerli yol polisi cəmiyyətin bu həssas təbəqəsinə aid şəxslərlə münasibətdə mülayim rəftar edirdi. Amma ezam olunan alay qayda pozanlarla profilaktiki söhbət aparmaq istəmir, necə deyərlər, “ağına-bozuna baxmadan” kimi harda tutdu, cərimələyir, duracağa aparır. Qeyd olunur ki, alayın əməkdaşları hətta özləri də yol hərəkəti qaydalarını pozur, avtomobilləri magistral yolun ortasında dayandırır, vətəndaşlarla rəftarlarında etik qaydaları belə gözləmir, leksikonlarında rusdan miras qalmış vulqar və amiranə ibarə olan “davay” ibarəsindən tez-tez istifadə edirlər. Təkcə taksi xidməti göstərən minik avtomobilləri deyil, yay mövsümündə kənd təsərrüfatı ilə bağlı işlərə cəlb olunan əsasən qadınlardan ibarət işçi qüvvəsini tarlalara daşıyan kiçik və orta tutumlu mikroavtobuslar da maşının və sürücünün yüngül nöqsanlarına görə saxlanılır, bu da sərnişinləri işdən-gücdən avara edir. Bir sözlə, bu soyğunçuluqda da əsas zərbə yenə də zəhmətkeşə, kasıb-füqəraya dəyir.
…Cəmiyyət həyatını tənzimləyən zaman istifadə olunan alətlərdən biri də maliyyə sanksiyaları hesab olunur. Lakin bu cərimələr maariflənmədən daha çox, fiskal məqsədə xidmət edirsə, demək məqsəd sosial gərginliyi azaltmaq və ya maariflənmə yox, yalnız gəlir əldə etmək imiş. Əslində maliyyə sanksiyaları tətbiq edilən zaman məqsəd heç də gəlir əldə etmək yox, həm də gəlir əldə etmək olmalı idi.
Ramin Məhəmmədoğlu
RealMediaaz.space
|
|
|
|
|
|
|
|
Putin SSRİ-ni bərpa edə biləcəkmi?
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| • “İslamda olan salavatın Peyğəmbərdən başqasına dəxli yoxdur” - İlahiyyatçı
Bu gün, 09:46 |
|
|
|
| • Texniki Universitetdə BAZAR QAYDALARI... - Əgər rektor özünü "bazarkom" bilirsə...
Bu gün, 09:43 |
|
|
|
| • Zaur `yeməyə` NİYƏ TƏLƏSDİ?.. - Az yatsa da... `ÇOX YUXU GÖRÜB`...
Bu gün, 09:37 |
|
|
|
| • Gürcüstanla quru sərhədi açılsa, ətin qiyməti ucuzlaşar - AKTUAL
Bu gün, 09:35 |
|
|
|
| • Prezident İlham Əliyev 1 saylı seçki məntəqəsində SƏS VERDİ
Bu gün, 09:29 |
|
|
|
| • Paşinyan-kilsə savaşı yenidən qızışdı - bu dəfə TAM FƏRQLİ...
Bu gün, 09:27 |
|
|
|
| • Rövşən Rzayevin rəhbərlik etdiyi şirkət hakim qarşısında: Keçmiş prezident nə istəyir? - TƏFƏRRÜAT
Bu gün, 09:25 |
|
|
|
| • Namiq Hümmətov-Ramin Abdullayev cütlüyü Qarabağda milyonları necə talayıb? - İLGİNC İDDİALAR
Bu gün, 09:20 |
|
|
|
| • Ermənistan kəşfiyyatının yalanları İFŞA EDİLDİ - DETALLAR
Bu gün, 09:12 |
|
|
|
| • Ermənistana göndəriləcək ABŞ hərbçiləri “harda qaldı”? - Görünəni odur ki...
Bu gün, 09:11 |
|
|
|
| • Şəhid Elfaq Nağıyevin xatirəsinə həsr edilmiş karate turniri keçirilib
Bu gün, 09:05 |
|
|
|
| • “Rusiyaya ayıb olsun ki, öz vətəndaşlarını da öldürdükləri hadisədə belə mövqe tutur” - ETİRAZ
Bu gün, 08:55 |
|
|
|
| • SOCAR-da VAKANSİYA ŞOUSU... davam edir... - BU NƏDİ BELƏ?..
Bu gün, 08:54 |
|
|
|
| • Bakının Xəzər və Nizami rayonlarında səsvermə başlayıb - FOTO
Bu gün, 08:45 |
|
|
|
| • Azərbaycanda məntəqələr bələdiyyə seçkilərində səsvermə üçün açılıb - DİQQƏT
Bu gün, 08:05 |
|
|
|
| • XİN töhmət alan diplomatı niyə vəzifəyə təyin edib? - Rəsmi
Bu gün, 08:03 |
|
|
|
| • Dörd qurum hərəkətə keçdi: iki gün sonra kim qalib gələcək? - AKTUAL
Bu gün, 07:38 |
|
|
|
| • Metropolitenin "minnətli" qiymət artımı... - Sərnişindaşıma daha ucuz başa gəlsə də...
Bu gün, 07:16 |
|
|
|
| • Kreml İrəvan üçün "oksigen balonudur" - FAKT BUDUR!
Bu gün, 07:13 |
|
|
|
| • Tramp hökuməti artıq hər gün 1 milyard dollara qənaət edir
Bu gün, 06:47 |
|
|
|
| • "Əgər dalaq və ödü yoxdursa, uşağım necə sağlam ola bilər?" - GİLEY
Bu gün, 06:43 |
|
|
|
| • Suvarma Sistemləri İdarəsində “ailə“podratı - Rəis 4 ayda oğlunun vəzifəsini 3 dəfə dəyişib
Bu gün, 06:39 |
|
|
|
| • "Bu şəxslər başa düşərlər ki..." - REAKSİYA
Bu gün, 06:26 |
|
|
|
| • Həsənağa Turabovun xanımı VƏFAT ETDİ - 85 yaşında...
Bu gün, 06:21 |
|
|
|
| • Tramp uşaqların cinsiyyətinin dəyişdirilməsi əməliyyatlarının maliyyələşdirilməsini qadağan edib
Bu gün, 06:19 |
|
|
|
| • Sudan istifadə edənlər birliyinin əməkdaşları “peçat” hədəsi ilə işdən çıxarıldı? - ARAŞDIRMA
Bu gün, 01:27 |
|
|
|
| • Həbibullayevdən TİKİNTİ XAOSU - Bakının "ANASI BELƏ AĞLAR QALIR"...
Bu gün, 01:23 |
|
|
|
| • Kremlin "qara günləri" indi başlayır - BELƏ DAVAM EDƏRSƏ...
Bu gün, 01:17 |
|
|
|
| • Belarus, Lukaşenko və seçki imitasiyası... - UNİAN
Bu gün, 01:15 |
|
|
|
| • BAŞLANDI: “Təmiz Qaz”da kütləvi ixtisarlar - “İşçilərin məhkəməyə müraciət etmək hüququ var”
Bu gün, 00:45 |
|
|
|
| • Ölkənin baş gömrükçüsünün ABSURD İZAHATI... - Necə olur ki, texniki nasazlıq üç ay davam edir?”
Bu gün, 00:36 |
|
|
|
| • "Rusiya tərəfi vaxtında Azərbaycandan üzr istəməli idi" - HƏQİQƏTƏN DƏ...
Bu gün, 00:32 |
|
|
|
| • Ankara masanı böyüdür, Bakı susur... - NƏ BAŞ VERİR?
Bu gün, 00:28 |
|
|
|
| • Moskvada Bakı sancısı: “Həm təyyarəmi vur, insanımı öldür, həm də...” - NƏ ETMƏLİ?
Bu gün, 00:25 |
|
|
|
| • Ərdoğan Azərbaycana gəlir: - Xocalıda Türkiyə konsulluğu açıla bilərmi?
Bu gün, 00:16 |
|
|
|
| • Zaur Hüseynovun mədəni "dilənçiliyi", ifşa olunan yalanlar - İLGİNC
Bu gün, 00:14 |
|
|
|
| • "Bir türk və Qafqaz kişisi yalnız rəqs edərkən ya da bayraq qarşısında diz çökər..."
Bu gün, 00:12 |
|
|
|
| • Bu gün Azərbaycanda seçkilərdir - DİQQƏT
Bu gün, 00:06 |
|
|
|
| • Dövlət Ehtiyatları Agentliyində XƏYANƏT - AXI NECƏ?..
Bu gün, 00:03 |
|
|
|
| • Qida şirkəti “Delta Qrup C.O” ölkədən pul çıxarmaqda ittiham edilir - TƏFƏRRÜAT
Dünən, 19:00 |
|
|
|
| • “Siyasi repressiya” anonsu: - “Vəzifəli şəxs tutulanda əl çalırıq, amma…”
Dünən, 18:17 |
|
|
|
| • Quql Meksika körfəzinin adını dəyişdi
Dünən, 18:14 |
|
|
|
| • Makronu narahat edən əsas məsələ Avropada millətçi kəsimin önə çıxmasıdır -ŞƏRH
Dünən, 18:13 |
|
|
|
| • Nəqliyyat məsələlərinə həsr olunan müşavirə keçirilib, Prezident İlham Əliyev çıxış edib
Dünən, 18:09 |
|
|
|
| • Əfqan Süleymanov bu rayona icra başçısı təyin edilir - İDDİA
Dünən, 18:06 |
|
|
|
| • Ali Attestasiya Komissiyasına sədr müavini təyin edilib - SƏRƏNCAM
Dünən, 17:55 |
|
|
|
| • Ramiz Rövşəndən ikinci ev iddialarına - Cavab
Dünən, 17:54 |
|
|
|
| • İki nazirliyin vəzifəli şəxslərinin adından sənədlər hazırladı, pul aldı - İLGİNC DƏLƏDUZLUQ İŞİ
Dünən, 17:49 |
|
|
|
| • AZAL-a məxsus təyyarənin vurulması ilə bağlı saxta məlumat yayıldı - FOTO
Dünən, 17:39 |
|
|
|
| • AYNA-dan qanunsuz ADDIM - “Bakıxanov Rezidens”in sakinlərinə avtomobil saxlamaq üçün yer qalmayıb
Dünən, 17:32 |
|
|
|
|
